ئافرەت و گوھرینێن نھا ل عیراقێ

 
خوەنیشاندان ئێک ژمافێن رەوا یێن ھەر مللەتەکێ نە ژ بۆ ھندێ کۆحەز دکەن نویاتییەکی َدروست بکەن ژبو خوشگوزەرانی و باشتربونا بژێویا ژیانێ و سەقامگیریێ ل دناف وی َجوگرافیا ئەو تێدا دژین .
ئەڤجا ژبەر ھەرئەگەرەکێ بیت چ ساسی یان ئابوری ، خزمەتگوزاری.
ژبەرڤی َژی دشێن بێژین خوەنیشاندانێن نھا ل عیراقێ ژ ئەنجامێ نەرازیبونا وەلاتیانە ژ گەندەلیێ ، نەبونا دادوەری و گەلەک خالێن دی ئانکو ب کورتی خەلک ژ رەوشا نھا و لڤی سەردەمی درازی نینن، دئەنجام دا شەرێ چەندین سالێن بوری ل عیراقێ ل گور ئامارێن فەرمی رێژەیا ژنان ژ یا زەلامان زێدەترە و کێمترنیە .لێ بوچی ھەست ب رولێ ئافرەتێ ناھێتەکرن نەخا سمە دڤان دەمان دا .
سیستەمێ عیراقێ بەری ٢٠٠٣ ێ دیکتاتوری بویە ، شەروئالوزی د روژەڤا عیراقێ دا بوون و ژنێ ژی چ رولەک د برێڤەبرنا وەلاتی دا نەبویە .پشتی سالا ٢٠٠٣ێ ژی بەرپرسێن عیراقێ لسەر بنەمایێ سیستەمێ بەرێ سیاسەت دکرن و چ گوھرین نەکرن و رێ ب ژنێ نەھاتەدان کۆ رولەکێ کاریگەر دسیاسەتێ و برێڤەبرنێ دا ھەبیت ئەڤجا دھەربیاڤەکێ دا .
لێ د نوکەییا عیراقی َدا وەکی ئەم دبینین ب دەھان ئافرەت  ئەندامێن پەرلەمانی نە ل بەغدا ، نوینەرێن خەلکی نە، ب دەنگێن خەلکی چوینە پەرلەمانی لێ د خوەنیشانداناندا دیار نینن، ھەلویستێ وان د راگەھاندنێ ژی دا وەک پێتڤی دیار و  کاریگەر نینە .
ژبەرڤی َچەندی َژی ھەتا ئافرەت ل عیراقێ نەبیتە پشکەک ژ رێڤەبەریێ و دسیاسەتادا ب دەنگ و رەنگی َخوە خوەدان رولەکێ کارا و نەبیت جڤاکی َعیراقێ پێشناکەڤیت .
ژبوکۆ رولێ ئافرەتێ دپێشڤەبرنا دیموکراسیێ و دادوەریی َدا گەلەک یی َگرنگە، نەبونا رولێ کاریگەر یێ ئافرەتێ ھەردەم  وەکریەکۆ ستوینەک ژ ستوینێ سەرەکی یێ سیستەمێ دیموکراسیێ ژکاربکەڤیت و ژبەر ڤی َچەندی َئالوزی ھەردەم یا بەردەوامن .
لەورا گرنگە ئافرەت کۆ سروشتی َوێ پرە ژ ئاشتی و ڤیانێ وەکو ئافرەت ب رولێ خوە رابیت و ھەست ب وێ بەرپرسیارەتیێ ھەبیت و خودان ئیرادە و بریاربیت داکۆ ھەم بشێت دجڤاکی دا خودان رول بیت ، ھەم دسیاسەتێ ژی دا بسەلمینیت کۆ دشێت ببیتە رێڤەبەرەکا سەرکەفتی .
چونکە ھەتا ئەو چەندە دعیراقی َ دا نەھێتەکرن دڤێت ئەمژی چاڤەرێی چ پێشکەفتنێن ساسی و جڤاکی ل عیراقێ نەبین .
ھەکە ئافرەتێ بڤێت ل جڤاکێ ئیراقێ دا ب رۆلێ خوە رابیت و ئێدی ژ گەلەک زۆلم و زۆرداریێ قورتال بیت و ھەبوونا خوە بسەلمینیت نھا باشترین دەلیڤە یە کو ئافرەت ژی رۆلەکا کاریگەر د خوەنیشادانان دا بگێریت و داخوازا مافێ خوە بکەت، ھەکە نھا ل ئیراقێ جارەکێ زۆلم ل زەلامی ھاتیە کرن دڤێت بزاینن کو دو جاران زۆلم و زۆرداری ل ئافرەتێ دھێتە کرن.
خوەنیشادان و ئالۆزی ھەردەم دبنە ئەگەرێ گوھرینان و ئاڤاکرنا سیستەمێن نوو، ھەکە نھا داخوازیێن خوەنیشادەران بھێنە قەبوول کرن رەنگە ل ئیراقێ گەلەک تشتێن باش ژی روو بدەن، لێ ھەکە ئافرەتێ چ رۆل د خوەنیشادانان دا نەبیت و داخوازا مافێ خوە نەکەت ئەرێ دێ حوکمەتا نوو یا ئیراقێ تا چ رادە رێزێ ل ئافرەتێ گێریت، ئەرێ دێ مافێ ئافرەتێ کابینا نوو یا حوکمەتێ دا ھێتە مسوگەر کرن، ئەم باش دزانین کو ماف ناھێتە دان بەلکو دھێتە وەرگرتن، ڤێجا نھا باشترین دەمە کو ئافرەتا ئیراقێ داخوازیێن خوە فەرز بکەت و ھەبوونا خوە د ھەموو بیاڤێن ژیانێ و سیاسەتێ دا بسەلمینیت.