په‌خشان محه‌مه‌د: كتێبی هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌؛ كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكێكن له‌ ناخ و قوڵایی كۆمه‌ڵگه‌وه‌ هه‌ڵقوڵاون

پەروەردە و پێگەیاندن
22/12/2020


په‌خشان محه‌مه‌د مه‌حمود، نوسه‌رو چالاكوانی ئافره‌تان هاوكات به‌رپرسی ڕێكخراوی گه‌شه‌پێدانی ئافره‌تانی كوردستانه‌. له‌باره‌ی به‌ چاپ كردن و بڵاوكردنه‌وه‌ی یه‌كه‌مین به‌رهه‌می چاپكراوی كه‌ كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكێكه‌ به‌ناوی ( هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌)،  ئه‌م گفتۆگۆیه‌مان له‌گه‌ڵیدا سازكرد.

سه‌باره‌ت به‌ به‌شداری كارای ئافره‌تان و ژنان له‌ بواری نووسیندا، په‌خشان محه‌مه‌د بۆچونی وایه‌ كه‌ بێگومان به‌رده‌وامبوونی ئافره‌تان له‌ كایه‌ی نووسیندا ڕۆڵ و گرنگی  وكاریگه‌ری خۆی هه‌یه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ ئه‌وانه‌ی ئێستا له‌ كایه‌كه‌دا ژماره‌یان ئێجگار كه‌مه‌ و ڕه‌نگه‌ ئه‌وانیش به‌ هۆی زۆر ڕێگری و كلتوره‌وه‌ ڕێگرییه‌كی زۆر هه‌بووبێت له‌ به‌رده‌میاندا ، ئومێد ئه‌كه‌م ئافره‌تانی كورد چاونه‌ترسانه‌ بێنه‌ پێش و ده‌ست بۆ بابه‌ته‌ گرنگ و پرسه‌ چاره‌نووسساز و هه‌ستیاره‌كانیش به‌رن و ببنه‌ پێشه‌نگ له‌ بواره‌كه‌دا .

په‌خشان محه‌مه‌د ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات له‌ ڕاستیدا كه‌م نین ئه‌و ئافره‌تانه‌ی كه‌ له‌ هه‌وڵدان بۆ پێگه‌یاندنی خودی خۆیان له‌ نوسین، به‌ڵام هۆكاره‌كان و ڕێگرییه‌كان زۆرن، به‌ پله‌ی یه‌كه‌م كۆمه‌ڵگه‌ چونكه‌ ئه‌و ئافره‌تانه‌ی خولیای نوسینیان هه‌یه‌ ڕه‌نگه‌ نه‌توانن وه‌ك پێویست ناخ و بۆچوونه‌كانیان ده‌رببڕن، به‌ داخه‌وه‌ هه‌ندێجار دابونه‌ریتیش زۆر درێغی له‌ ئافره‌تان كردووه‌. بۆیه‌ ده‌كرێت ئێمه‌ ببینه‌ هانده‌ر و ئومێدبه‌خشی لاوان و ئه‌و ئافره‌تانه‌ی به‌هره‌ی نوسینیان هه‌یه‌ و ده‌یانه‌وێت خزمه‌ت به‌ كۆمه‌ڵگه‌ و ئه‌ده‌بیات بكه‌ن، هه‌روه‌ها بێگومان  بارودۆخی ئابووریش ڕۆڵی خۆی هه‌یه‌ له‌ كه‌م ده‌ركه‌وتنی ئافره‌تان چونكه‌ كه‌م ئافره‌ت هه‌یه‌ خاوه‌نی ئابوری خۆی بێت  تا بتوانێت به‌رهه‌مه‌كانی خۆی بڵاوبكاته‌وه‌ و سه‌ردانی كۆڕ و گفتوگۆ ئه‌ده‌بییه‌كان بكات،  زۆرینه‌ی ئافره‌تان له‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌دا له‌ ململانێیه‌كی قووڵدا گوزه‌ر ده‌كه‌ن .
  سه‌باره‌ت به‌ كتێبی چیرۆكی ( له‌ هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌وه‌ ) كه‌ له‌م رۆژانه‌دا كه‌وته‌ به‌رده‌ست خوێنه‌ران، له‌م باره‌وه‌ په‌خشان محه‌مه‌د ده‌ڵێت: (هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ ) له‌ ناخ و قوڵایی كۆمه‌ڵگه‌وه‌ هه‌ڵقوڵاوه‌، بریتییه‌ له‌ زۆرێك له‌و تاوانه‌ جۆراوجۆرانه‌ی كه‌ یه‌خه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ی گرتووه‌، بریتییه‌ له‌و ئومێدانه‌ی به‌ نییه‌ت و ئومێدی چرایه‌ك له‌ تاریكیدا، ئومێدێك له‌ بێ ئومێدیدا، هیوایه‌ك له‌ بێ هیواییدا هاتۆته‌ ئاراوه‌.
 هه‌موو چیرۆكه‌كانی ئه‌م كتێبه‌ ڕوداوی ڕاسته‌قینه‌ن و له‌  شار و شارۆچكه‌كانی كوردستان ڕوویانداوه‌ و ناوه‌كانیش به‌ خوازراوی به‌كارهاتوون و له‌ دوو توێی (110) لاپه‌ڕه‌دا به‌ چاپ گه‌یه‌ندراوه‌ و له‌ (15) چیرۆك پێكهاتووه‌ و چیرۆكه‌كان باسی ئه‌و تاوانانه‌ ده‌كات كه‌ له‌ ناو كۆمه‌ڵگه‌دا ڕوویانداوه‌. به‌ پێشه‌كی و پاشه‌كییه‌ك هه‌وڵمداوه‌ زیاتر خوێنه‌ران بگه‌یه‌نمه‌ ناو دونیای چیرۆكه‌كان تا كاریگه‌ری خۆی له‌ ناخی خوێنه‌راندا به‌جێ بهێنێت، هه‌روه‌ها بۆیه‌ ئه‌م ناوه‌ی ( هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ ) م لێناوه‌ چونكه‌ چیرۆكه‌كان هه‌ڵقوڵاوی ناو كۆمه‌ڵگه‌ن و له‌و هه‌موو كێشه‌ و تاوانكاری و زوڵم و نادادییانه‌ ڕوو ئه‌ده‌ن كه‌ له‌ ناو كۆمه‌ڵگه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یان گرتووه‌.  بێگومان چیرۆكه‌كانی منیش بێبه‌ش هه‌ر ئه‌و ڕووداوانه‌ن كه‌ له‌ ماڵ و شه‌قام و شاره‌كانی كوردستان ڕوویانداوه‌ و چه‌ندیان له‌ چوار دیواری زیندانه‌كانه‌وه‌ دوواون و په‌شیمانی خۆیان له‌و ئاكار و تاوانانه‌ ده‌ربڕیوه‌ .
له‌ ڕووی ژانره‌كانی ئه‌ده‌بییه‌وه‌ به‌ تایبه‌ت چیرۆك و ڕۆمان ، ئافره‌تان كه‌متر ده‌نووسن یان بۆچی ژنی كورد له‌ شیعردا توانای خۆی ده‌بینێته‌وه‌ هه‌تا ژانره‌كانی دیكه‌، له‌م لایه‌نه‌وه‌ په‌خشان محه‌مه‌د ده‌ڵێت: من پێچه‌وانه‌ی ئه‌و بۆچوونه‌م  پێم وابێت نوسه‌ر و به‌هره‌مه‌ندی ئافره‌تمان زۆر زۆره‌  به‌ تایبه‌تیش له‌ بواری چیرۆك و ڕۆمان چونكه‌ ئافره‌تان زیاتر خولیای ئه‌و بابه‌تانه‌ن.  به‌ڵام ئه‌وه‌ بارو دۆخ و كۆمه‌ڵگه‌ و خێزانی كورد بوون كه‌ ڕێگر بوون له‌ ده‌ركه‌وتنی ده‌یان قه‌ڵه‌می ئافره‌ت كه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و قه‌ڵه‌مانه‌ بواریان پێبدرایه‌ و پیاوسالاری ڕێگر نه‌بوایه‌ ئێستا ده‌تانبینی ده‌یان ئه‌ستێره‌ی گه‌شی ناو مێژوو و ئه‌ده‌بیاتی ئاسمانی كوردی ده‌بوون .
هه‌روه‌ها په‌خشان محه‌مه‌د ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات كه‌ (هه‌گبه‌ی كۆمه‌ڵگه‌) یه‌كه‌م به‌رهه‌میه‌تی و ده‌ڵێت: خودا پشت و په‌نا بێت به‌رده‌وام ئه‌بم و هه‌روه‌ها به‌رده‌وامیش له‌ گۆڤار و ڕۆژنامه‌كان بابه‌ت و سه‌رنج و وتاری خۆم هه‌بووه‌ له‌ باره‌ی زۆر بابه‌ت و پرسی گرنگه‌وه‌ .
 به‌لای منه‌وه‌ زۆر گرنگه‌ نوسه‌رانی ئافره‌ت بێنه‌ پێشه‌وه‌ و ڕۆڵ و كاریگه‌ری خۆیان بگێڕن و به‌ پێنووسه‌كانیان گوزارشت له‌ كێشه‌ و گرفته‌كانی ئافره‌تان و كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان بكه‌ن ، چونكه‌ ئافره‌تانی كورد تا سه‌ر ئێسقان زوڵملێكراون و ده‌یان بابه‌تی گرنگی وه‌ك ئابوری و كۆمه‌ڵایه‌تی و زۆرجاریش یاسایی درێغییان كردوه‌ له‌ ئافره‌ت و مافی ئافره‌ت و ته‌نانه‌ت كلتور و كۆمه‌ڵگه‌یش هه‌ر بۆیه‌ گرنگه‌ ئافره‌تان به‌ جۆره‌ها ڕێگه‌ی جیاواز و له‌ ناویاندا به‌ نوسین په‌یامه‌كانی خۆیان بگه‌یه‌نن چونكه‌ نوسین بوارێكه‌ تایبه‌ت نه‌كراوه‌ به‌ پیاوان به‌ڵكو پێویسته‌ خانمانیش ڕۆڵی خۆیانی تێدا ببینن .


 ئاماده‌كردنی: هێلین میدیا

Designed and developed by AVESTA GROUP